OUTROS POEMAS
cloud_download Descargar Poema: A antesala luminosa
cloud_download Descargar Poema: A escritura como terapia
cloud_download Descargar Poema: A loucura o primeiro contacto práctico coa morte
cloud_download Descargar Poema: Ao outo lado deste espello
cloud_download Descargar Poema: Romance do neno tolo
cloud_download Descargar Poema: Romancillo bipolar ou son coma ti ainda que non o saibas
POEMA: A ANTESALA LUMINOSA
A antesala luminosa
se te sube ata o celeste
cando chegue a túa hora,
non será porque o mereces?
A antesala luminosa
que no tempo non perdura.
Se ti non regas a rosa
múrchaseche ata a máis pura.
A antesala luminosa
que o pasado che ilumina.
Se non responde a memoria
o pasado se imaxina.
A antesala luminosa
que che proxecta o futuro.
Se quedara algunha cousa
por facer no noso mundo.
A antesala luminosa
que aclarea e que escurece,
ás veces na vida antollas
esa morte que repeles.
A antesala luminosa
crúzaa se che parece,
chegarás ata unha sombra
que xamais desaparece.
A antesala luminosa
que te culpa e que te absolve.
Ao final da vida toda
saberás por que se morre.
A antesala luminosa
que xa verás algún día.
E non podes ir agora
onde mañá si que irías.
A antesala luminosa
que te busca dende sempre.
A loucura atopa a forma
no fondo da túa mente.
A antesala luminosa
que te sube e que te baixa,
depresión despois da euforia,
verborrea que se acala.
A antesala luminosa
é unha luz intermitente,
que te enfoca e desenfoca,
que te apaga e que te acende.
A antesala luminosa
se te baixa ata os infernos
cando chegue a túa hora,
como pasarás o tempo?
POEMA: A ESCRITURA COMO TERAPIA
I
Escribo como terapia,
para combater a loucura;
en vez de antipsicóticos,
en vez de antidepresivos,
tomo antiepilépticos
e se me dá por escribir.
Escribo como terapia,
por prescrición facultativa;
necesito mil miligramos
de ácido valproico
e outro tratamento
que consiste en escribir.
Escribo como terapia,
cada día, cada noite;
para inquietarme, para sosegarme,
para desequilibrarme, para equilibrarme,
para desvelarme, para adormecerme,
teño que escribir.
Escribo como terapia,
como ditado da alma,
para evadir o espírito,
porque mo pide o corpo,
por iso practico
o exercicio de escribir.
Escribo como terapia,
con distintos obxectivos;
ás veces, para divertir;
tamén, para conmover, facer reflexionar;
no fondo, non son máis
que formas de escribir.
Escribo como terapia,
para min e para ti,
como unha necesidade,
tan íntima como social;
concibo como unha obriga
o dereito de escribir.
Escribo como terapia,
para non ir a terapeutas,
que escoitan en silencio
sen dicir unha palabra
mentres nun caderno de peto
non deixan de escribir.
Escribo como terapia,
con máis preguntas que respostas.
Que facer coa loucura?
Que facer coa existencia?
Para entender, hai que ler.
Para ler, hai que escribir.
Escribo como terapia,
e como indagación,
escribo do que ignoro
e quero descifrar,
escribo do que sei
e sei de que escribir.
Escribo como terapia,
como tratamento que non cura,
que non dá a felicidade,
que non desvela o misterio,
esa busca tan semellante
ao proceso de escribir.
Escribo como terapia,
sobre o mundo meu e os alleos;
ás veces, estou maníaco;
ás veces, depresivo;
estaría sempre tolo
se me prohiben escribir.
II
Andou sempre a loucura
asexándome a mirada
porque sempre vin a vida
como un trato con palabras,
palabras que xa existían,
palabras que transformaba
en ritmos que enlouquecían,
en rimas que saneaban.
Ía facendo poemas
coa miña guerra diaria,
historias fóra da Historia
a soas me imaxinaba,
sacando vitorias leves
das derrotas da miña alma,
secando sobre o papel
o sangue que me empapaba.
Pero caín na loucura
porque perdín a esperanza,
perdín a paz, perdín o don
de tratar coas palabras.
Xoguei a ser deus verdadeiro,
a crear todo do nada,
e fixen pactos co demo
cada fin de temporada,
perdín a paz interior
na guerra contra a miña alma,
perdín o don da elocuencia,
de comunicar a ansia,
a facultade da escoita,
a facultade da fala,
cheguei a verme condenado
a vivir sen esperanza.
Ata que un día a loucura
se me borrou da mirada,
e de novo vin a vida
como un trato con palabras,
palabras que xa existían,
palabras recuperadas,
os ritmos que enlouquecían
as rimas que saneaban.
E sigo a facer poemas
coa miña guerra diaria,
e agora sei que seguirei
co pánico sempre na alma,
co medo sempre á loucura
que aniquila as esperanzas.
Sei que todo se supera,
que a condena non te mata.
Sei que vivo condenado
a tratar coas palabras!
III
Sempre escribo da vida e das súas antesalas,
que para min son tres: o amor, a morte e a loucura.
Cada unha ten de luminosa o que ten de escura.
Pódese debater se son boas ou son malas,
inda que sería mellor primeiro esmiuzalas.
Parece que o amor é a única que se procura,
na busca da paixón ou na busca da tenrura,
hai quen o busca ao voo, quen o busca sen alas.
Existe o amor, si, pero tamén o desamor,
avatares do destino ou só cuestión de porte,
porque todo pode ir ben ou de mal en peor.
E a loucura non é máis ca unha especie de morte,
unha viaxe atroz, unha odisea pola dor,
da que se pode volver, si, pero non máis forte.
Se inda sendo ti meu amor doutra me namorase...
Tómao ti con calma que xa estou eu delirando.
Quéroa porque é sabia, quéroa porque, ollando,
embriágache a mirada como se te embruxase.
E faime de compañeira, de psiquiatra case,
cada vez que me atopa a soas alucinando...
Para curarme a min, que a estiven trastornando,
estudou psiquiatría e logrou que mellorase
grazas aos seus consellos, súa sabedoría.
E dela namoreime tamén pola dozura,
xa sei que non debese e iso que non quería...
Ao inferno de novo, de novo volve a loucura.
Agora era a euforia, non a melancolía;
por ela que remate, por min como se dura...
Camiñaba a soas buscando as miñas amigas...
A todas e a cada unha, a todas as buscaba,
e por moito que as buscase, nunca as atopaba.
E ningunha comigo facía boas migas.
Mulleres fermosas, exército de formigas,
e sempre as perseguía, sempre me namoraba.
Perseguía as demais cando unha me rexeitaba
e todas me dicían: a min non me persigas.
Ata ás descoñecidas tamén eu perseguía...
Que altas, que risoñas, que fermosas todas elas...
Brotes da psicose, desmesuras da manía...
E todas namoradas, todas para min belas.
A todas as miraba, a todas as quería.
E todas aos meus ollos espidas e doncelas.
Ata que chegaches ti, amor meu, o verdadeiro.
Por ti fago sonetos, tentando ser xenial.
Pero o meu é o romance, poética ideal.
Con romances e sonetos ensancho o teu vieiro.
Porque ti xa es, por fin, un amor non pasaxeiro.
A pantera permanente, a muller pasional.
Estás máis aló do ben, por enriba do mal.
Meu amor definitivo, nin cuarto nin terceiro.
Déchesme o primeiro bico unha tarde de inverno.
Xusto catro anos despois eu caín na loucura.
Inda che levou tempo sacarme dese inferno.
Xa dicían algúns que aquilo non tiña cura.
Porque estaba máis morto que don Enrique Tierno.
Pero ao final vin a luz na noite máis escura.
Encabalgo outro soneto entre tantos romances.
Son moitos romances para tan poucos sonetos.
Son moitas as batallas e non poucos os retos,
moitos os retrocesos e poucos os avances,
moitas as aventuras e non menos os lances.
Aquí están meus pensares, meus sentires completos,
a miña vida toda, sen censuras nin vetos,
unha mesma carreira con distintos alcances.
Son moitas odiseas que por min atravesan,
odiseas polo amor, a loucura e a morte,
percorridos escabrosos que a min xa me pesan,
porque os ando con pesadume, ás veces sen norte,
pero son eses os temas que a min me interesan,
escribo pola desgraza que me tocou en sorte.
POEMA: A LOUCURA: O PRIMEIRO CONTACTO PRÁCTICO COA MORTE
I
En setembro do noventa e nove,
tiven un accidente mortal do que me quedou a vida como secuela.
Recordo que era eu quen conducía e que a miña filla durmía
nos brazos da súa nai no asento de atrás.
Chovía con suavidade
sobre o asfalto xa mollado da autoestrada
cando, de súpeto, como consecuencia da fase hipomaníaca
na que entón me atopaba, sufrín un subidón de adrenalina
que me levou a invadir, de maneira permanente,
o carril esquerdo.
Ata que un coche se me cruzou
para adiantar un camión
e freei a fondo sobre o asfalto escorregadizo
pola choiva miúda.
Foi pisar o freo
e perder por completo o control do vehículo,
que chocou contra os protectores laterais,
contra a mediana, deu media volta de campá
e quedou esnaquizado coas rodas mirando cara ao ceo.
Perdín tamén o control da mente,
que voou por espazos descoñecidos durante uns segundos,
que a min me pareceron horas, días, anos enteiros...
Porque, como nun relampo,
vin desfilar a miña vida toda nun intre de nada,
a miña vida, a da miña compañeira e a da miña filla,
tres vidas en perigo de morte, cuestión de segundos.
Pero non podiamos morrer así.
Por iso, invoquei a Deus e ao Demo á vez,
estaba disposto a venderlle a alma a calquera
con tal de salvar a nosa vida.
Ao final, foi o Demo quen se fixo cargo
da negociación.
Pedía un sacrificio humano
a cambio das tres vidas,
calquera que se prestase lle valía.
Pero ninguén se prestaba ao sacrificio.
Todos pechaban os ollos
ou lle desviaban a mirada á morte,
porque lle tiñan medo, verdadeiro pánico.
Entón cambiaron os termos
da negociación co Demo,
que agora me preguntaba
se estaba disposto a venderlle a miña alma
a cambio da salvación das outras dúas.
Dixen que si.
Díxenlle que si ao Demo,
a berros,
uns berros que se fosen reais
terían que oírse en moitos quilómetros ao redor.
Pero tan só eu oía os meus berros,
cada vez máis altos, máis fortes, máis desgarrados.
Berreille que si ao Demo.
Porque era a maneira máis rápida
de aprazar aquela tortura,
aquelas mortes prematuras,
absurdas, dolorosas, terríbeis.
Estaba xa negociando co Demo
o prezo definitivo das nosas vidas, das nosas almas,
cando, de súpeto, naquela agonía,
vin aparecer unha muller
que se achegaba cunha cara moi seria.
Quen sería aquela muller,
que se achegaba cunha cara tan seria,
disposta ao sacrificio,
que me dicía a min que espertase,
que lle dicía ao Demo que se afastase,
que lle dicía á miña filla “tranquila, nena, tranquila”,
mentres a nena choraba chea de vida,
choraba, choraba e choraba?
II
Unha tarde de setembro
co destino inda moi lonxe,
cando chovía miudiño,
miroume sen verme a morte.
Foi saíndo da Coruña
ao voante do meu coche.
Sen mirar tamén se ve,
sen morrer tamén se morre,
sen vivir tamén se vive,
sempre escampa cando chove.
Vin a Deus e vin o Demo
que preguntan e responden.
Comprendín que non salva Deus
nin o Demo te corrompe,
que salvarte ou condenarte
non é cuestión só de sorte.
Eu salveime de milagre
pero inda vexo a morte hoxe,
cando morre cada tarde
no máis profundo da noite.
III
Tan fácil como difícil
é vivir como morrer,
porque vimos e marchamos
non se sabe para que.
Tan fácil como difícil
é mirar como non ver,
porque pode un día a noite
xa xamais amañecer.
Tan fácil como difícil
é gañar como perder,
porque poden derrotarte
loitando moito tamén.
Tan fácil como difícil
sentir dor como pracer,
porque tamén é posíbel
os dous sentires á vez.
Tan fácil como difícil
éche ser como non ser,
porque sempre é milagroso
ese tránsito facer.
IV
Oín ás veces dicir
que a vida pasa de présa.
Tamén ás veces oín
que a vida pasa moi lenta.
Asusta a vida que pasa,
asusta a vida que queda.
Asusta o tempo sombrío
que ás veces tamén alegra.
Asustan as alegrías
que veñen a duras penas.
Asusta caer de súpeto
nunha absoluta tristeza.
Oín ás veces dicir
que a vida non é complexa.
Que nos complican a vida
filósofos e poetas,
que só hai que vivir a vida
ata que a morte apareza,
e logo uns rezos sinxelos
e que sexa o que Deus queira.
Tamén ás veces oín
que hai quen soña cando esperta,
xente que busca verdades
que atopa nalgúns poemas.
V
A xente que vin morrer
aínda a vexo viva agora.
Impresiona moito a vida,
a morte máis impresiona.
Meu avó foise nunha tarde
que morría moi fermosa,
sentado ao pé da lareira,
con case a familia toda.
A avoa foise de noite
sentada na súa alcoba,
despois de vivir a vida,
cando lle chegou a súa hora.
Meu pai foise algo a destempo
con moi mal sabor de boca,
pedindo perdón á esposa,
que ao seu lado lle perdoa.
Miña nai foise calada
porque xa ninguén a escoita.
Miña nai, cando morreu,
levaba xa días morta.
VI
Eu quero morrer un día,
eu quero morrer con calma,
como morreu miña avoa,
sentado na miña cama,
despois de vivir a vida,
porque me dá a min a gana,
e morrer con dignidade,
sen apartar a mirada
da morte que se me achega,
da morte que xa me chama.
Eu quero morrer sereno,
de présa e con moita calma,
a soas comigo mesmo
se a xente non me acompaña,
con todo xa rematado,
sen deixar pendente nada.
Só quero levar comigo
un puñado de palabras,
que manteñan no silencio
algún tipo de esperanza.
POEMA AO OUTRO LADO DESTE ESPELLO
Ao outro lado deste espello / a cara que ves non é unha;
podes ver máis de mil caras / e ves polo menos dúas;
pese a tanta claridade / as imaxes vense escuras;
sobre todo, cando a morte / pola mente deambula...
Ao outro lado deste espello / a vida semella impura;
contemplas o precipicio / no que consiste a loucura,
explotas en gargalladas / onde as penas non se ocultan,
practicas a verborrea / ou deixas a boca muda....
Que facer coas palabras / cando brotan todas xuntas,
cando calan para sempre, / cando non acalan nunca?
Que facer coa existencia / cando se volve tan dura,
escurece o firmamento / e xa non disipa a bruma?
Que facer coa alegría / que se transforma en tristura?
Que facer coa manía, / coa depresión profunda?
Que facer co precipicio / para que nel non sucumbas?
Que facer coa existencia? / Que facer coa loucura?
Por sempre que nos respondan / nunca acaban as preguntas...
Hai respostas que atopamos / só nas nosas propias tumbas.
Ao outro lado deste espello / os terrores se acumulan.
Podes ver máis de mil caras / e non podes ver a túa.
Pese a tanta claridade / as imaxes vense escuras.
A loucura maila morte / tralo espello deambulan.
POEMA: ROMANCE DO NENO TOLO
(Unha visión romántica da loucura, cando o poeta pensaba que era marabillosa, que os tolos eran os outros)
De neno, dende moi neno,
xa me chamaban o tolo.
Son un neno diferente.
Eu non son igual que todos.
Cando paso van dicindo
neno tolo, neno tolo.
Camiño sempre moi lento
con cantos que levo ó lombo,
uns cantos ben entoados
que ás veces se volven contos.
Gústame pisar o ceo,
gústame pisar o lodo.
Cando vou pisando o ceo
a terra me parece ouro,
e o ceo o vexo dourado
cando vou pisando o lodo.
Gústame mirar o mar
e gústame ver os arroios,
xogar cos peixes no río
entre a auga que sae a chorros.
De noite, sobre dos campos,
durmo debaixo dos olmos,
e falo coas estrelas,
fálolles de case todo.
Cabalgo baixo da lúa
montado sobre dos poldros.
No silencio do arredor
vánseme pechando os ollos.
Cos meus ollos xa pechados
teño soños moi fermosos.
Soño que os seres humanos,
sexan negros, sexan roxos,
sexan ricos, sexan pobres,
fomos, seremos e somos
felices e desgraciados,
malvados e bondadosos.
Pero a min despois do sono
non me pasa como a todos.
Porque eu sigo vendo esperto
o mesmo que vexo en soños.
E é por iso que me chaman
neno tolo, neno tolo.
Ai, neniños da cordura,
os tolos sodes vosoutros.
ROMANCIÑO BIPOLAR
OU SON COMA TI AÍNDA QUE NON O SAIBAS*
(Romanciño para o Día Mundial da Saúde Mental)
FACER ROMANCIÑOS
É UN GUSTO QUE TEÑO
E GÚSTANME TANTO
POR SER TAN PEQUENOS
O FONDO ENTREVISTO
E A FORMA DE VELO
ÁS VECES ESCRIBO
DO ANTIGO TORMENTO
E CANDO RECITO
ACABO CO MEDO
RECITO CON MIMO
RECITO MOI LENTO
XA SEXA DE NOITE
XA SEXA MOI CEDO
REGRESAN DE NOVO
RECORDOS XA VELLOS
DESA ENFERMIDADE
QUE COMIGO LEVO
DENDE QUE BROTOU
COMO ALGO XENÉTICO
TAMÉN CONSECUENCIA
DO AMBIENTE TAN NEGRO
TRASTORNO MENTAL
BIPOLAR ETERNO
HAI COUSAS QUE DURAN
COMA O FIRMAMENTO
QUE VEÑEN E VAN
COMO VÉN O VENTO
COMO SE VAI O SOL
MÁIS ALÁ DO CEO
PASEINO MOI MAL
BAIXEI ATA O INFERNO
E FUN DE ODISEA
DE MÉDICO EN MÉDICO
VISITEI PSIQUIATRAS
SEN PALIAR O TEDIO
NIN A DEPRESIÓN
QUE ESTABA TAN DENTRO
E TAMÉN A EUFORIA
LEVEI DE PASEO
CRÉNDOME DAQUELA
QUE ERA DON PERFECTO
TODO UN SUPERHOME
MAXESTOSO E BELO
FACENDO BARBARIES
QUE AÍNDA NON CREO
ATA QUE DE SÚPETO
SAÍN DESE INFERNO
A BASE DE AMOR
DUN BO TRATAMENTO
SEI QUE NECESITO
OS MEDICAMENTOS
UN RITMO DE VIDA
TRANQUILO E SERENO
TAMÉN NECESITO
NOVELAS SONETOS
ROMANCES ALEGRES
ROMANCIÑOS TÉTRICOS
XA SEI QUE TI PENSAS
DISTINTO AO QUE EU PENSO
PERO HAI QUEN NON VE
O QUE VE ATA UN CEGO
EU SON COMA TI
E SOMOS O MESMO
PERSOAS NO ESPAZO
AO ARBITRO DO TEMPO
EU SON COMA TI
TAN SAN COMO ENFERMO
SE INDA NON O SABES
TERÁS QUE APRENDELO
*Este poema foi lido polo seu autor, Antonio Tizón, que padece un Trastorno Bipolar, o domingo, 9 de outubro de 2016, na Praza dos Irmáns García Naveira, de Betanzos, trala andaina solidaria e benéfica de oito quilómetros organizada por APEM (ASOCIACIÓN PRO ENFERMOS MENTAIS) con motivo da celebración do Día Mundial da Saúde Mental.
